شاید افراد آکادمی ندانند که گاز استیلن چیست و آن را با نام اتین و در دسته ی آلکین ها بشناسند. فرمول شیمیایی این ترکیب C2H2 است. این هیدروکربن ساده ترین عضو خانواده آلکین هاست. گازی بی رنگ است که به عنوان سوخت و … از آن استفاده می شود. گاز استیلن خالص بدون بو است. اما، گاز استیلن تجاری به دلیل داشتن نا خالصی بو دارد. آلکین ها، هیدروکربن های اشباع نشده و دارای پیوند سه گانه هستند. این پیوند سه گانه باعث خطی شدن مولکول می شود.
کشف استیلن
فردی به نام ادموند دیوی در سال 1836 برای اولین بار گاز استیلن را کشف کرد. اما، در ساب 1860 دانشمندی فرانسوی بار دیگر آن را شناسایی کرد و نام استیلن را برای آن انتخاب کرد.
دستیابی به استیلن
از سال 1950 استیلن را از احتراق ناقص متان یا به عنوان محصول جانبی تقطیر هیدرو کربن به دست می آورند.تقریباً 400 هزار تن استیلن با این روش در سال 1983 تولید شده است. وجود استیلن همراه با اتیلن نا مطلوب است زیرا ویژگی انفجاری دارد و سبب دفع کاتالیزور زیگلر ناتا می شود.
مشخصات فیزیکی
در فشار معمولی جو استیلن نمی تواند به صورت مایع باشد و نقطه ذوب ندارد. نقطه ذوب 80- درجه سلسیوس در فشار 1.27 اتمسفر است.
کاربرد های استیلن
تقریبا 80 درصد استیلن تولید شده در آمریکا برای سنتز ترکیبات شیمیایی و 20 درصد برای تولید اکسی استیلن در جوشکاری و برش فلزات استفاده می‌شود. استیلن در اثر احتراق با اکسیژن ، شعله‌ای تولید می‌کند که بیشتر از 3300 درجه سانتی‌گراد حرارت دارد. استیلن به صورت تجارتی در کپسولهای زرد همراه استون عرضه می‌شود.
- کاربرد استیلن در جوشکاری
تقریباً 20% از گاز استیلن تولید شده در جوشکاری استفاده می شود. زیرا حرارت شعله ی آن بالاست. استلین سومین شعله پر حرارت پس از دیسیانواستیلن و سیانوژن است و برای جوشکاری آهن و فولاد استفاده می شود. جوشکاری اکسی اتیلن در مناطقی که دسترسی به برق مشکل است مورد استفاده قرار می گیرد. در حین جوشکاری فشار این گاز باید با رگولاتور تنظیم شود تا از انفجار استیلن و تجزیه ان به هیدروژن و کربن جلوگیری شود.
2. کاربرد استیلن در ایجاد روشنایی قابل حمل
کلسیم کربید برای تولید استیلن استفاده شده در روشنایی قابل حمل استفاده می شود. این روشنایی برای معدن چیان و غواصان مورد استفاده قرار می گرفته است البته امروزه با به بازار آمدن لامپ های کم مصرف ال ای دی این کاربرد منسوخ شده است
3. کاربرد استیلن در پلاستیک و مشتقات آکریلیک اسید
از سال 1965 تا 2007 به دلیل قیمت و ملاحظات زیست محیطی استفاده از استیلن به عنوان خوراک تولید تا میزان 70% افت کرده است. اما این مصرف در چین هنوز هم وجود دارد و در تولید پلاستیک و مشتقات آکریلیک اسید کاربرد دارد. تولید فیلم های پلی استیلن از خوراک استیلن توسط کاتالیزگر زیگلر ناتا انجام می شود.
ایمنی گاز استیلن
به طور کلی گاز استیلن سمی نیست اما اگر توسط کلسیم کاربید تولید شود مقادیری مواد سمی مانند فسفر و آرسین در ان وجود خواهند داشت. از طرفی گاز استیلن آتشگیر است و باید نکات ایمنی از این جهات در مورد آن رعایت شود.
در این نوشته توضیح داده شد که گاز استیلن چیست و چه کاربرد هایی دارد.
